Pieśni Jurajskie to grupa pieśni wiosennych, wykonywanych podczas zwyczajów w dniu św. Jerzego (św. Jurii), 23 kwietnia (kalendarz gregoriański) lub 6 maja (wg kalendarza juliańskiego). Pieśni pochodzą głównie z terenu Białorusi lub północnej Ukrainy, gdyż tam obrzęd się zachował.
Tekstowo pieśni te zawierają motyw zaklinania urodzaju poprzez wywoływanie św. Jurii, by ten:
– wyszedł w pole
– wziął klucze
– otworzył ziemię
– wypuścił trawę
– wypuścił rosę
– rodził ludziom żyto
– rodził pszczoły
– rodził ludziom dzieci
– jeździł po świecie
– szukał sobie żony
Powyższe elementy oczywiście występują w różnej ilości w każdej pojedynczej pieśni. Widać w nich wyraźnie, że postać ta związana jest silnie z urodzajem i dzięki niemu zostaje otworzona ziemia, skutkiem czego roślinność może wzrazstać.
Kolejna grupa pieśni, to teskty opewające legendę zabicia smoka przez św. Jerzego. Są to głównie teksty polskie. Patrząc szerzej, możemy połączyć je z motywem poszukiwania przez Jerzego/Jurię/Jaryłę żony i wyswobodzenia jej z rąk strażnika, czy kata.
Od tej grupy pieśni przejść możemy dalej, do pieśni z zawartym motywem matrymonialnym, gdzie wyraźnie już widzimy element zdobywania panny, który często wiąże się z koniecznością jej wyswobodzenia (ze strzeżonego ogrodu, zza wody).
Więcej na temat obrzędów związanych z dniem św. Jerzego/Jurii, motywów występujących w pieśniach oraz postaci słowiańskiego boga Jaryły znajdziecie w tekście: Jaryło – bóg uwolnionej roślinności.